Τα αξιοθέατα της Πάτμου
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ
Το Καστέλλι είναι η αρχαία Ακρόπολη της Πάτμου και επιλέχθηκε λόγω της στρατηγικής του θέσης καθώς βρίσκεται πάνω σε λόφο με θέα τα νησιά της Νάξου και της Ικαρίας, τον κόλπο της Σκάλας, του Χοχλακά και του Μέρικα.
Στον αρχαιολογικό χώρο Καστελλίου, οι επισκέπτες μπορούν να δουν τα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης, του τείχους και των Πύργων, καθώς επίσης και του αρχαίου Ναού του Απόλλωνα. Ευρήματα αποδεικνύουν την παρουσία οικισμού από την περίοδο του Χαλκού (1600-1100π.Χ)
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ
Προς τιμήν του Ιωάννη του Ευαγγελιστή και έπειτα από απόφαση του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Αλέξιου Ά του Κομνηνού, το 1088 μ.Χ. ξεκίνησε η ανέγερση της Ιεράς Μονής του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο. Η ίδρυσή της ανατέθηκε στον Όσιο Χριστόδουλο το Λατρηνό, στον οποίον και παραχωρήθηκε το νησί προκειμένου να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός.
Η Μονή βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του οικισμού της Χώρας της Πάτμου και επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν μεταξύ άλλων και το Καθολικό, τα Κελιά και την Τράπεζα τα οποία διασώζονται από την Βυζαντινή περίοδο. Επιπλέον, το ενδιαφέρον επισκεπτών προσελκύουν και η Βιβλιοθήκη και το σκευοφυλάκιο της Μονής καθώς περιλαμβάνουν ανεκτίμητα έργα και κειμήλια.
Παρόλο που η Μονή ανοικοδομήθηκε τον 11ο αιώνα, η ανέγερση παρεκκλησιών εντός της περιφέρειάς της συνεχίστηκε και τους μετέπειτα αιώνες.
ΙΕΡΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ
«Εγώ Ιωάννης, ο και αδελφός υμών και κοινωνός εν τη θλίψει και βασιλεία και υπομονή εν Χριστώ Ιησού, εγενόμην εν τη νήσω τη καλουμένη Πάτμω, δια τον Λόγον του Θεού και την μαρτυρίαν Ιησού. Εγενόμην εν πνεύματι εν τη Κυριακή ημέρα και ήκουσα οπίσω μου φωνήν μεγάλην ως σάλπιγγος λεγούσης …» είναι τα λόγια του Ιωάννη του Ευαγγελιστή στο Ιερό βιβλίο της Αποκάλυψης, μετά την εξορία του στην Πάτμο το 95 μ.Χ., από τον αυτοκράτορα Δομητιανό. Παρόλο που εξορίστηκε γιατί κήρυττε το λόγο του Θεού στην Έφεσο, ο Ιωάννης ο Ευαγγελιστής συνέχισε το έργο του και στην Πάτμο συγγράφοντας το βιβλίο της Αποκάλυψης το οποίο, κατά τη Χριστιανική παράδοση, υπαγορεύτηκε από τον ίδιο το Θεό στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης, μέσα από τρεις σχισμές στον βράχο που συμβολίζουν την Αγία Τριάδα.
Το Σπήλαιο βρίσκεται μεταξύ λιμανιού και Χώρας και ως ένα από τα σημαντικότερα χριστιανικά αξιοθέατα παγκοσμίως, αποτελεί χώρο λατρείας και πόλο έλξης επισκεπτών από όλον τον κόσμο, οι οποίοι έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν από κοντά το μέρος όπου γράφτηκε το βιβλίο της Αποκαλύψεως.
ΒΑΠΤΙΣΤΗΡΙΟ
Δίπλα στο Ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στο λιμάνι της Σκάλας, διασώζονται τα ερείπια του Βαπτιστηρίου. Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, εκεί βαπτίζονταν οι Πατμίοι από τον Άγιο Ιωάννη, ο οποίος, σύμφωνα με άλλη παράδοση, στο σημείο εκείνο έστειλε στο βυθό το μάγο Κύνωπα.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ
Η Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής βρίσκεται στη Χώρα, είναι αφιερωμένη στην Παναγία και είναι Μονή γυναικών. Ιδρύθηκε το 1607 από τον Ηγούμενο τη Ιεράς Μονής του Ιωάννη του Θεολόγου και προορίστηκε ως καταφύγιο ορφανών παιδιών, χηρών και ανθρώπων με ειδικές ανάγκες.
Εντός της Μονής ο κόσμος μπορεί να επισκεφθεί την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας, τις τοιχογραφίες 16ου – 18ου αιώνα καθώς επίσης και το Μουσείο ιερών σκευών που λειτουργεί από το 2007.
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ
Το 1932 ιδρύθηκε η Ιερά Μονή Ευαγγελισμού, η οποία δεσπόζει πάνω σε βράχο στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού και αποτελεί την μεγαλύτερη γυναικεία Μονή της Πάτμου. Η Μονή, που είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, πήρε τη θέση παλαιού ερημητηρίου που είχε χτιστεί στο σημείο εκείνο το 1613 από τον Ηγούμενο της Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου προ τιμήν του Αγίου Λουκά.
Παρόλο που νέα κτίσματα προστέθηκαν από το 1932, οι τοιχογραφίες και οι εικόνες στο εσωτερικό της Μονής χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα.
Οι μοναχές σήμερα εμφανίζουν έντονη φιλανθρωπική δραστηριότητα και παράλληλα ασχολούνται με την κηπουρική, την μελισσοκομεία και το κέντημα, ενώ κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής ο ρόλος τους ήταν σημαντικός καθώς δίδασκαν σε μικρά παιδιά την Ελληνική γλώσσα συντελώντας στη διατήρησή της.
ΜΥΛΟΙ
Μέσα στη Χώρα της Πάτμου βρίσκονται οι τρείς ανεμόμυλοι του νησιού από τους οποίους οι δύο χρονολογούνται στο 1588 και ο τρίτος το 1863. Έπειτα από παρότρυνση και κινητοποιήσεις από μέρους του Ελβετού φιλέλληνα τραπεζίτη Charles Pictet και με χρηματοδότηση ιδιωτών και ιδρυμάτων, οι Μύλοι αποκαταστάθηκαν και είναι σε θέση να λειτουργήσουν και πάλι. Ο πρώτος ως αλευρόμυλος, ο δεύτερος για την μετατροπή αιολικής ενέργειας σε ηλεκτρική και ο τρίτος για την παραγωγή νερού.
ΒΡΑΧΟΣ ΚΑΛΙΚΑΤΣΟΥ
O Βράχος ή Πέτρα της Καλικατσού είναι σχηματισμός ηφαιστειακών πετρωμάτων και σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο είναι η μαρμαρωμένη κόρη που την καταράστηκε η μάνα της να μεταμορφωθεί σε πέτρα αν βουτήξει στα νερά του κόλπου μετά την Θεία Κοινωνία.
Ευρήματα αποδεικνύουν την παρουσία αρχαίου ιερού πάνω στο Βράχο, το οποίο αργότερα μετατράπηκε σε ερημητήριο.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ
Το αρχοντικό Νικολαΐδη είναι ένα διώροφο κτίσμα, αντιπροσωπευτικό των κτισμάτων της Πάτμου, και βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Χώρας. Οικοδομήθηκε τμηματικά, ξεκινώντας το 1705 και τελειώνοντας το 1796.
Το 1959 η ιδιοκτησία του Αρχοντικού μεταφέρθηκε στο Ελληνικό Δημόσιο έπειτα από δωρεά και μετατράπηκε σε εκθεσιακό χώρο έπειτα από αποκατάσταση των ζημιών που υπέστη κατά το σεισμό του 1956.
ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΣΗΜΑΝΤΗΡΗ
Το Αρχοντικό Σημαντήρη χτίστηκε το 1625 και σήμερα λειτουργεί ως λαογραφικό μουσείο. Βρίσκεται δίπλα στη Μονή Ζωοδόχου Πηγής και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μια μεγάλη συλλογή από εικόνες του 14ου,15ου και 16ου αιώνα και οικογενειακά κειμήλια από την Οδυσσό. Η ξενάγηση του αρχοντικού γίνεται από την κυρία Μορφούλα Σημαντήρη, μέλος της όγδοης γενιάς της οικογένειας Σημαντήρη.
ΟΙΚΙΑ ΣΤΑΥΡΑΚΑ
Η Οικία Σταύρακα βρίσκεται στη Χώρα, δίπλα στην πύλη της Ιεράς Μονής του Ιωάννη του Θεολόγου. Χτίστηκε την δεκαετία του 1870 και αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα νεοκλασικού πατμιακού σπιτιού. Σήμερα λειτουργεί ως διεθνές κέντρο περιβάλλοντος και πολιτισμού.
ΑΛΛΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
Άλλα αξιοθέατα που χρήζουν επίσκεψης είναι η Μονή Άγια των Αγίων, το δάσος Κουμαρό, η Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή που λειτουργεί ακόμα και σήμερα και το μνημείο του Εμμανουήλ Ξάνθου